Bir çok kişinin kullandığı işletim sistemi Windows‘a yakından baktığımızda, Home, Pro,Ultimate gibi farklı sürümlerin ön plana çıktığını görmekteyiz. Her ne kadar bu sürümlerin de kendi içerisinde farkları olsa da, Windows sürümlerini ayıran başka bir faktör daha bulunuyor. 32-Bit mi yoksa 64-Bit mi?

Bilgisayar satın almaya kalktığınızda az çok 32-Bit ya da 64-Bit işletim sistemi gibi kavramları müşteri temsilcilerinden veya bilgisayar özelliklerden duymuşsunuzdur.

32-Bit ve 64-Bit

Bilgisayarların 32-bit veya 64-bit olması genel olarak işlemci ile ilgilidir. Çoğu bilgisayar işlemcisi, bu iki kategoriden birine dahilken, son yıllarda 32-Bit mimariden çok 64-Bit mimarinin desteklendiğini görmekteyiz. Bunun en önemli sebeplerinden biri, 64-Bit mimarinin çok daha güçlü olması ve çok daha fazla bilgiyi tutup işleyebilmesidir.

Bu iki mimarinin arasındaki farkı anlamak için, makine dili hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir. Bilindiği gibi gündelik hayatta kullandığımız ondalık sistemler, makine dilinde ikili sayılar olarak iş görür. Yani 0 ya da 1. İşte 32-Bit ve 64-Bit sistemler de bu ikili sayılar kullanılarak anlaşılabilir.

32-Bit boyutunda bir sayı 2^32 ya da 4,294,967,267 olası adrese dayanır. Buna karşılık 64-Bit boyutunda bir sayı, 2^64 yani 12,446,744,073,709,551,616 olarak karşılık bulur. 32-Bit mimaride 4 milyar byte yani yaklaşık 4 gigabayt veri bulunurken, 64-Bit mimaride 18 quintillion byte yani 18 milyar gigabayt veri bulunabilir. Bu da iki mimari arasındaki büyük farkı açıklamak için oldukça yeterli.

Temel anlamda iki mimarinin de farkını anladık. Peki Windows üzerinde bu iki mimarinin farkı nedir?

Windows’da 32-Bit ve 64-Bit Farkı

Eğer işlerminiz 64-Bit ise , bu işlemcinin gücünden tam olarak yararlanmak için Windows’un 64-Bit sürümünü kurmanız gerekir. Her 64-Bit işlemci, 32-Bit işletim sitemlerini kurmanıza da izin verir. Ancak 32-Bit’i destekleyen işlemciler ile 64-Bit bir işletim sistemini kuramazsınız.

Aslında Windows’ta  32-Bit ve 64-Bit farkını çok fazla hissetmezsiniz. Ancak Bilgisayarınızın RAM’i 4GB’tan yüksek ise 32 Bit mimarisi bunu desteklemek. Yani 32-Bit Windows olan bilgisayarınızda RAM’inizin 8, 16 ya da 32 olması farketmez. İşletim sistemi, RAM’in sadece 4GB’ını görür ve kullanır. 64-Bit işletim sisteminde ise böyle bir sınırlama yoktur. 4GB veya daha fazla RAM kullanmanıza izin verilir.

64 Bit Windows kullanmanın diğer farkı ise , Windows’un kurulduğu diskte bulunan Program Files klasörüdür. Genel olarak program kurarken farklı bir dizin belirtmezseniz programlarınız bu dizine kurulur. Eğer 32-Bit Windows işletim sisteminiz varsa, yüklemeleriniz Program Files klasöründe görünür. 64-Bit sistemlerde ise bu klasöre ek olarak Program Files (x86) klasörü konulmuştur. Bunun sebebi 32’bit’lik bir yazılım kurulduğunda farklı bir yazma mimarisi kullandığından böyle bir ayrıma gidilmiştir.

Sürücülerde 32-Bit ve 64-Bit Farkı

32-bit veya 64-bit mimariler farklı yapılar olduğundan yazılımlarda bu yapıdan etkilenmektedir. Bu sebeple bilgisayarınıza kurulacak olan sürücülerin yazılımları da bu mimariye göre tasarlandığından kurulumu buna göre yapmak şarttır. 64 Bit bir işletim sistemine 32 bit bir sürücü kurduğunuzda büyük ihtimal yazılım uyarı verecek ve uyumsuz olduğunu belirtecektir.

Windows’un 64 Bit mi 32 Bit mi Nasıl Öğrenirim?

Windows 10 kullanıyorsanız, Masaüstünüzden Bu Bilgisayar’a sağ tıklayarak Özellikler’e giriş yapın.  Sistem türü kısmında işletim sisteminizin türü yazacaktır.

Eğer başka işletim sistem sistemi kullanıyorsanız öğrenmek için genel bir kısayolumuz var. Başlat menüsünden çalıştır‘a girelim. Çalıştır penceresini Winkey + R kısayol tuşları ile de açabilirsiniz.

Aç yazan metin kutusuna dxdiag yazıp Tamam butonuna tıklayalım. Aşağıdaki şekilde bir uyarı ekranı açılabilir. Evet butonuna tıklayalım.

Sonrasında DirectX Tanı Aracı ekranı gelecektir. İşletim Sistemi bölümünde hem işletim sisteminiz hem de kaç bit olduğu bilgisi gelecektir.

Son olarak şunu belirtmekte fayda var. Eğer işletim sisteminiz 32-bit kurulduysa sonrasında bunu 64-bit‘e çevirmek için tekrar format atıp kurmanız gerekmektedir. Yani 32-bit bir işletim sistemini formatsız 64-‘bite çevirme olanağınız yoktur. Bu sebeple format işletimi yaparken hangisinin kurulacağını önceden belirlemenizde fayda var.